Geplaatst op

VOOR DE DERDE KEER TERUG NAAR LIBANON LEES HET REISVERSLAG VAN ANDRÉ EN RENÉ TOBÄ

 

Weerzien met Libanon - terugkeerreizen naar Libanon.

In de loop van 2016 kwamen de berichten dat er weer een terugkeerreis naar Libanon georganiseerd zou worden door de stichting “Weerzien met Libanon”. Dit zou de 10e, dus jubileum, reis worden. Op zaterdag 26 november werd er al een reünie georganiseerd voor de mensen die aan eerdere reizen hadden deelgenomen. Daar bleek al dat meerdere mensen voor de 2e, en sommige zelf voor de 3e, keer gaan deelnemen aan deze reis.

Mijn broer, André (post 7-1A laatste lichting), had zeker interesse om weer terug te gaan. Ondanks dat ik niet uitgezonden was naar Libanon wilde ik toch graag mee, voor beide de 3e keer. Zaterdag 4 maart was de informatiebijeenkomst en kon er alvast kennis gemaakt worden met de reisgenoten. Vrijdag 28 april was het dan zover we gaan naar Libanon!!!! Voor ons donderdag 27 april naar Schiphol om daar in een hotel te overnachten, we werden immers om 05:00 uur op Schiphol verwacht. Nadat generaal-majoor b.d. Bert Dedden ons om 06:00 uur uitzwaaiden werden de poloshirt en ID-pasjes uitgereikt. Helaas bleek de rij voor het inchecken dusdanig lang dat niet iedereen bij het uitzwaaimoment aanwezig kon zijn. De vlucht naar Frankfurt ging om 08:00 uur, dus boarden om 07:30 uur. Na 5 kwartier geland in Frankfurt waar we ruim een uur hadden om over te stappen op de vlucht naar Beirut. In het vliegtuig nog even het inreis-formulier ingevuld en klaar voor de aankomst op Beirut Rafik Hariri International Airport. Intussen had iedereen zijn poloshirt aangetrokken en gingen we door de douane, even de bagage van de band halen en daar stond Chris Laarhoven al voorzien van fotocamera om voor iedereen dit heugelijke moment vast te leggen, snel een groepsfoto en in de bus naar het Platinum hotel in Tyre, onze uitvalsbasis.

2e dag: Archeologische sites in Tyre

Gezamenlijk werd van het ontbijtbuffet genoten waarna we in de conference room werden verwacht voor de bespreking van het programma en het laatste nieuws. De bus in en langs Tyre Barracks naar de archeologische site Al Bass met renbaan waarvan het verhaal gaat dat deze is gebruikt in de film Ben Hur. In de stad een broodje gegeten en door naar Al-Mina een andere archeologische site. Afgesloten met een Almaza bij Tony.

3e dag: PAOST-gebied.

Eindelijk, het gebied in. Vandaag via Qana naar Siddiqine post 7-9 waar ook kpl. Boonstra en Sgt. Seebregts werden herdacht door middel van een minuut stilte en waar iedereen een steentje plaatste als monument voor beide. De herdenking werd geleid door Bart Hetebrij en er werd een mooi in memoriam voorgelezen door Harrie Gerrits. Hier werd genietend van het uitzicht de lunch genoten. Na de lunch naar post 7-8 waar ook kpl. van Barneveld op dezelfde manier werd herdacht.

4e dag: Charlie Gebied.

Vandaag Buyut as Sayid post 7-19 waar Sgt. De Koning werd herdacht, de Franse post met z’n loopgraven, post 7-1A (nu een Italiaanse “kazerne”) waar we helaas geen toegang kregen. Al Bayadah post 7-1 (nu een Libanese post) ook hier geen toegang, post 7-5 “Fort Wanhoop” waar weinig van over gebleven is. Majdal Zoun post 7-4 (HQ in DutchInfCoy tijd) hier de lunch genuttigd. Al Mansouri post 7-17 “Charlie Angels” en naar El Izzieh waar we na een lange maar mooie wandeling uitkwamen bij “het Paradijs”.

 

5e dag: Haris.

De dag begon in het hotel met een uitleg door een Libanese luitenant van Lebanon Mine Action Center over mijnenopruiming daarna naar een veld waar we de mijnenopruiming in praktijk konden zien, via UNTSO-post Op-Hin in Marwahin naar Sribbin om op post 7-13B Sld. Hoiting te herdenken weer met een mooie in memoriam voorgelezen door Harrie. In Haris werden we ontvangen door dhr. Ali Rajab en bij hem op het terras de lunch genoten. Meneer Ali heeft ons rondgeleid door Haris waar we het WZZ-huis, de bevo-bunker, Head Quarters waar Sld. Van Rijn en maj. Schut werden herdacht, onderofficiers Mess en de BHP bezochten en de plaats waar de BOG/COG/TD heeft gestaan. Met de bus via oud Haris, waar ons chauffeur een wereldprestatie heeft geleverd door met z’n grote bus door de zeer smalle straatjes te manoeuvreren, naar Tibnin waar we het weeshuis bezochten dat door de Nederlandse Genie gebouwd en financieel onderhouden is, ook deelnemers aan vorige reizen doneerden hier geld of goederen. Omdat de oude plaquette beschadigd is hebben veteranen van de Genie op deze reis een nieuwe plaquette laten maken en in het weeshuis opgehangen, mooi gebaar van deze veteranen. Via Al Yatun post 7-16 terug naar ons hotel.

6e dag: Head Quarters of Unifil in Naqoura.

Vandaag Head Quarters waar we, na inchecken, werden ontvangen door de Ierse Force Commander Major-Genaral Michael Beary gevolgd door een herdenking voor alle omgekomene bij het Unifil-monument. Verschillende lezingen gehad over humanitaire, politieke en militaire onderwerpen. In het restaurant hebben we samen met militairen van alle nationaliteiten door elkaar heen de lunch genoten. Na de lunch zijn we ontvangen door ItalAir (helikopter eenheid) waar we in de hangar in de helikopters mochten plaatsnemen om foto’s te maken en hadden we het geluk dat tijdens onze aanwezigheid daar er een helikopter opsteeg voor patrouille. ’s Avonds bezoek gehad van luitenant-kolonel Jan-Willem Mezger (defensieattaché op de Nederlandse ambassade in Libanon) die uitleg kwam geven over de dodenherdenking de volgende dag. Tevens reikte hij de nobelprijs voor de Vrede uit aan Chris Laarhoven.

7e dag; 4 mei Dodenherdenking.

Vroeg met de bus naar Tyre Rest House voor een kop koffie en klaar maken voor de aankomst van de Nederlandse ambassadeur Han-Maurits Schaapveld en de inmiddels bekende defensieattaché Mezger. Afmarcheren naar de rotonde bij het Unifil-monument, die volledig afgezet was voor deze herdenking, waar ook plv. Force Commander of Unifil, plv. Commandant van het Libanese leger, gouverneur South Libanon, burgemeester van Tyre en een afvaardiging van Nederlanders in Libanon zijn gearriveerd. Er volgde een mooie herdenking met een dodenappel, speeches, 2 minuten stilte en kransleggingen. Na de herdenking was er een samenkomen met alle genodigde in Tyre Rest House. ’s Middags kon men shoppen in de Soukh van Tyre.

8e dag: “Partij van God” gebied.

Vandaag richting het oosten van Libanon waar we Mleeta bezochten, een Partij museum (of zoals zij zeggen verzetsmuseum) waar we eerst een (propaganda)film te zien kregen gevolgd door een rondleiding door het museum. Na het museumbezoek ging de route richting Chateau Beaufort een ruïne op een hele mooie positie met een prachtig uitzicht. In de bus richting de oude gevangenis Khiam en via de Blue Line weer naar Tyre.

9e dag: Saïda en Beirut.

In Saïda bezochten we de Buzzing Soukh en daarna het kruisvaarders zeekasteel waarna we vertrokken richting Beirut waar we een middagje losgelaten werden om de bezienswaardigheden van de stad te bekijken zoals de grote moskee, de zeer dure winkels en de 2 Unifilschepen die in de haven lagen. Op de terugweg moest er natuurlijk een fotostop zijn voor het Riviera hotel en bij Pigeon Rock.

10e dag: vrije dag.

Vandaag een dag om zelf in te vullen, er gingen mensen naar Haris, naar Saïda, naar Tyre of bleven lekker bij het zwembad van het hotel. ’s Avonds was er nog een mooi moment toen één van de veteranen, Frank Oldekamp, zijn vriendin, Corina Dekker, ten huwelijk vroeg waarddoor deze reis een mooi eind kreeg.

11e dag: terug naar huis.

Deze mooie reis zit er alweer op. Dus uitchecken en om 12:00 uur richting het vliegveld waar afscheid werd genomen van Chris en Johan, zij blijven nog een paar dagen om alles af te sluiten, inchecken voor de vlucht naar Frankfurt waar we minder dan een uur hadden om overstappen op de vlucht naar Amsterdam. Omdat er een extra controle op de handbagage was dat nogal veel tijd vergde miste twee reisgenoten, Martien van de Laar en Bart Moerman, de aansluitende vlucht naar Amsterdam en moesten zij een nacht doorbrengen in Frankfurt en dan de volgende dag naar Amsterdam te kunnen reizen. Op Schiphol werd afscheid genomen van de overige reisgenoten en daarna de nacht in richting huis.

Weerzien met Libanon - terugkeerreizen naar Libanon.

Wij hebben van deze zeer mooie, enerverende en emotionele reis genoten en willen daarom iedereen: de Stichting Weerzien met Libanon, Fatima Laarhoven voor de lunches en alle (inmiddels) vrienden voor deze beleving.

P.s. Er zijn opnames gemaakt door RTL4 die in het nieuws op 4 mei zijn uitgezonden. Terug te zien op: www.youtube.com/watch?v=DhRRUQMFeQU

Groet,

René Tobä

 

 

Geplaatst op

Dodenherdenking en bevrijdingsdag aan de Libanese kust

Dodenherdenking

De rotonde voor het rest house in Tyre is afgesloten. Het UNIFIL-monument is de dag ervoor grondig schoongemaakt en het plein is opvallend netjes. Bij het rest house stromen de eerste gasten al binnen. Het is dodenherdenking en onze delegatie is de eregast. Niet alleen wij zijn aanwezig, maar ook de ambassade mensen lopen rond en de Nederlands-Libanese gemeenschap. De mannen worden naar buiten geroepen, er moet geoefend worden. Allemaal serieuze en geconcentreerde rode gezichten branden in de zon. Wat die staat hoog en is zo fel als dat je hem ooit hebt gezien.

Er is genoeg geoefend, de plechtigheid gaat beginnen. Er komen twee auto’s het plein op razen en komen tot stilstand vlak achter het publiek. De deuren zijn al open en er komen twee beveiligers uitgestormd. De deur wordt opengedaan voor een man in pak. Hij is één van de eerste Libanezen die aankomt. Een militair fanfare begint te spelen. De veteranen komen in een defilé aan op het plein. Ze komen tot stilstand in nette rijen. Al snel zijn alle stoelen van de genodigden gevuld. Een prachtige herdenking, de mannen doen het perfect. De negen omgekomen UNIFIL-militairen worden één voor één present geroepen. Een moment stilte, het zal nog nooit zo stil zijn geweest in de straten van Tyre. De kransen worden bij het monument gelegd. Een respectvolle herdenking op een Nederlands-Libanese manier. Precies hoe het zou moeten.

Er is niet alleen media-aandacht in Nederland (klik hier voor de link naar het item van RTL). Maar ook op andere websites wordt er aandacht aan besteed. Bijvoorbeeld MTV Lebanon, NNA en Annahar.

Bevrijdingsdag

Vanavond wordt er buiten gegeten. Naast het zwembad zijn een tiental tafels gedekt. Er staat een barbecue en een buffet met heerlijke salades. Iedereen heeft iets meer zijn best gedaan om er extra goed uit te zien. Het was een lange dag dus iedereen heeft honger, want het was een lange dag. Kebab, Tabouleh, spiesjes en humus dat is maar een kleine opsomming van het vele eten dat wordt opgeschept. Als iedereen klaar is wordt er ineens een grote taart naar buiten gereden. Een grote prominente Nederlandse vlag siert de slagroomtaart. De ober overhandigt Chris een groot zwaard waar hij de taart mee aansnijdt. Hiermee is de dansvloer geopend. De dansvloer wordt door vrouwen gedomineerd. Ze schudden met de heupen op Arabische muziek en springen vrolijk heen een weer op de nieuwste nummers. Een geslaagde avond waar onze vrijheid op een Nederlands-Libanese manier wordt gevierd.

– Miral de Bruijne

Geplaatst op

De schoonheden van het Zuiden herdacht en gevierd

De bus rijdt door steden, dorpen en plekken met zo weinig huizen dat ze bijna geen dorpen te noemen zijn. Een grote touringbus volgepakt met veertig Nederlanders die op weg zijn naar de kleinste dorpjes en de meest afgelegen plekken. Van post naar post, dat is wat de groep de afgelopen twee dagen heeft gedaan. Door de sinaasappelgaarden, over stoffige wegen met scherpe haarspeldbochten. Niks is voor de chauffeur te gek. In de bus houdt men af en toe het hart vast. Vooral als de bocht net iets te ruim lijkt te zijn genomen, maar uiteindelijk komt het altijd goed. Zo zijn er de afgelopen twee dagen al heel wat posten bezocht.

Bij elke naderende post begint er iemand zenuwachtig om zich heen te kijken. “Is er een punt van herkenning? lopen er mensen over straat die ik toevallig nog ken?” vraagt een nerveuse veteraan zich dan af. Als de bus tot stilstand komt schiet hij uit zijn stoel, met twijfel in zijn ogen loopt hij de bus uit. Op de post is hij even stil, hij kijkt rond. Wat zou er door zijn hoofd gaan? Zijn het de herinneringen die opkomen of is het een zoektocht naar herkenning.

Sommige posten staan op de top van een berg. Van de originele post staan er nog wat betonnen muurtjes, niet meer dan dat. Toch komen de verhalen op. Met fotoboekjes worden er herinneringen opgehaald. Er zijn ook posten, vooral in dorpen, waar niks van de oude post over is. Er zijn winkels of huizen gebouwd op de plek waar het allemaal heeft gestaan. Er worden verhalen verteld, iedereen leeft mee. Het zijn de momenten dat de groep een echte eenheid vormt.

Het thema van de reis; ‘herdenken en vieren’ komt overal om de hoek. Er wordt stilgestaan bij de momenten van toen, maar weer terug in de bus heeft iedereen weer een grote mond. Grappen en grollen, muziek en geklets. Er zijn een aantal posten waar maten zijn omgekomen. Negen Nederlanders in totaal, ieder met een eigen verhaal, een veel te kort leven. Op de plekken waar zij zijn omgekomen wordt er herdacht. Een exercitie, een zucht en daarna het plaatsen van stenen. De stenen staan symbool voor de gedachten. Een manier van verwerken en herdenken.

– Miral de Bruijne

Geplaatst op

Klaar voor de start

Het is vroeg, toch is het ongelofelijk druk op Schiphol. Libanese families met grote veel te zware tassen op hun karretje, zakenmannen en vriendengroepen die zich een weekend in Beirut willen gaan vermaken. Daar helemaal in het hoekje staan wij. Een groep Libanon veteranen met ieder een eigen reden om op het vliegtuig te stappen. Sommigen zijn 37 jaar geleden vertrokken en nooit meer teruggekeerd, anderen hebben al eerder van deze reis mogen genieten. Ze hebben allemaal wel één overeenkomst, een gezonde spanning.

De gezonde spanning escaleert al snel, als de rij voor de check-in langer blijkt te zijn dan verwacht. De delegatie vertrekt op z’n Libanees naar Beiroet; chaotisch. Generaal van Dedden staat in zijn uniform klaar om de groep uit te zwaaien. Als hij hier uiteindelijk aan toe komt, is het haasten om door de douane te komen. Nog nooit is er een Nederlandse UNIFIL reis zo groot als deze geweest. Bijna veertig veteranen en geliefden staan klaar om in het vliegtuig te stappen.

De vliegreis loopt gesmeerd en tijdens de landing kan er worden genoten van het uitzicht over de stad. Althans, voor de mensen aan de linkerkant van het vliegtuig. Op rechts is alleen water te zien. Er is voet gezet op Libanese bodem. De Libanese zon heeft alle zenuwen doen smelten. Want het is over met de gespannen sfeer. Zelfs voor de mensen die nog nooit eerder in het land zijn geweest voelt het als thuiskomen.

Na de douane wordt de groep verwelkomd door Chris, Johan en George. Foto momentje en hup de bus in, want er moet nog helemaal naar het zuiden worden gereden. De groep laat Beirut achter zich, richting Tyre. Onderweg wordt er aan de kant van de snelweg een drankje gedaan. In de bus vertelt Chris door de microfoon honderduit over de omgeving. Een prachtige kustweg, maar ook de Palestijnse kampen, waar de huizen vaak niet meer dan betonnen dozen zijn. In de bus is het opvallend stil, je hoort af en toe geroezemoes en het geklik van de camera’s, maar voor de rest is iedereen uitgeteld.

Aangekomen bij het Platinum hotel is het tijd voor rust. De kamers worden verdeeld en er wordt gedineerd. Morgen is er weer een dag. De groep gaat Tyre in, bekijken wat deze mooie stad te bieden heeft.

– Miral de Bruijne

Geplaatst op

“Je krijgt als groep een nieuw perspectief op de missie van toen”

“Terugkeer naar het land waar ze gediend hebben voelt voor veel veteranen als een soort thuiskomen. Na de reis, bij terugkomst in Nederland kan men dan wat afsluiten”, vertelt Bart Hetebrij. Het is voor hem de vierde Libanonreis die hij begeleidt. Als geestelijk verzorger houdt hij zich bezig met de trage vragen van het leven. Bijvoorbeeld de vraag wat de missie de veteranen heeft gebracht. “Ze zijn nu op een leeftijd dat ze terugkijken. Ze zijn benieuwd naar of hun taak zin heeft gehad, maar ook naar hoe de missie henzelf heeft gevormd.”

Het Veteranen Instituut stuurt met elke terugkeerreis, die aan hen verbonden is, een geestelijk verzorger mee. Deze verzorgers hebben verschillende religies en overtuigingen. Bart is een Humanistisch geestelijk verzorger. Het humanisme is een levensbeschouwing die is gebaseerd op de literatuur en cultuur van de klassieke oudheid. Humanisten gaan ervan uit dat iedereen zelf zin en vorm kan geven aan zijn of haar leven.  Zoals veel van zijn leeftijdsgenoten was Bart in de jaren 70 dienstplichtige. Hij heeft toen niet deelgenomen aan de UNIFIL-missie, maar in de loop van zijn carrière heeft hij vele plekken bezocht. Nu wordt hij vanuit het Veteranen Instituut meegestuurd op verschillende terugkeerreizen, zoals naar Libanon, Bosnië en Nieuw-Guinea. Zelf is hij als geestelijk verzorger werkzaam voor defensie uitgezonden geweest naar Bosnië Kirgizië, Somalië en Afghanistan.

Tijdens de vele reizen heeft hij ervaring opgedaan en ziet hij veel overeenkomsten. Maar elke missie heeft volgens hem weer een eigen verhaal. Hij vertelt dat Libanon werd verkocht als strandvakantie. “Daardoor was er weinig aandacht voor de missie en werden de mannen bij terugkomst niet goed opgevangen. De publieke beeldvorming die er over een missie bestaat maakt een terugkeerreis van belang. Juist omdat het doel van UNIFIL was om mensen te helpen. De jonge militairen kregen te maken met een mandaat dat niet geheel duidelijk was en er was een enorm contrast tussen hun motieven om te gaan en de werkelijkheid van het dagelijks leven in Zuid-Libanon van die tijd. Dit maakte het tot een moeilijke missie.” Na zes maanden kwamen ze weer terug in Nederland en namen ze afscheid van hun kameraden, maar velen konden geen mentale afstand van het land nemen.

Volgens Bart geeft iedereen zich om een geheel andere reden op voor een reis als deze. “De één wil iets afsluiten, de ander wil het land zien en weer een ander wil geliefden laten zien waar hij al die tijd over heeft verteld. Ik heb eerder gezien dat het heel goed is als een partner mee gaat naar de plek van uitzending. Ze hebben altijd de verhalen gehoord, maar nu hebben ze ook samen herinneringen aan de plek. Zo kunnen ze de verhalen van hun man in context plaatsen en kunnen ze er echt over meepraten.” Hoewel een geestelijk verzorger  spreekt tijdens de herdenking en helpt ervaringen in een context te plaatsen, is gedurende deze reis de groep  toch wel de belangrijkste steun voor de veteraan en zijn partner. “Je krijgt als groep een nieuw perspectief op de missie van destijds. Je ziet wat je voor een land hebt gedaan en je praat met de mensen.”

Bart Hetebrij zal van het begin tot het einde van de reis aanwezig zijn en begeleidt de groep daar waar het gaat om ‘zingeving’. Hij is geen psycholoog, maar blijft vooral op de achtergrond zodat hij kan inspringen waar nodig. “Ik heb verschillende mensen bij terugkomst van de reizen op het spoor van hulpverlening kunnen zetten. Je zet dan iets in beweging, dat langdurig effect heeft.”

– Miral de Bruijne